Nawiązując do słów Konfucjusza – Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi zrobić, a zrozumiem – trudno nie docenić roli przedstawień w rozwoju młodego pokolenia. Dzieci wolą wchodzić w interakcje, aktywnie uczestniczyć w zadaniach, a nie bezczynnie słuchać i biernie przyjmować, co zostanie im narzucone. Skutecznym narzędziem wspierającym naukę poprzez działanie są inscenizacje. Teksty przeznaczone do odgrywania na scenie sąsprzymierzeńcem w kształtowaniu kompetencji kluczowych i rozwijają dziecko na wielu płaszczyznach.
Dlaczego inscenizacje?
Absorbują wszystkie zmysły i wymagają twórczego myślenia. Kształtują inteligencję interpersonalną i wpływają na właściwe zachowania społeczne. Bogacą słownictwo, rozwijają wyobraźnię oraz pozwalają na podnoszenie poczucia własnej wartości. Tyle i jeszcze więcej może dać wprowadzenie do rutyny dziecka cykliczne angażowanie go w różnego rodzaju przedstawienia. Udział dziecka w procesie twórczym, począwszy od przygotowania dekoracji, strojów, przez opanowanie pamięciowe fragmentów scenariusza i odgrywanie roli na scenie, buduje w nim poczucie odpowiedzialności i motywacji wewnętrznej.
Czy każde dziecko może być aktorem?
Każde. Bez wyjątku. Nieśmiałe dziecko odzyskuje wiarę we własne możliwości, czuje się potrzebne i podnosi swoją samoocenę. Dziecko sprawiające problemy wychowawcze, w momencie przydzielenia mu zadania, będzie miało okazję się wykazać i ujawnić swój pragmatyzm. Najlepiej sprawdzają się tu role asystenta odpowiedzialnego za oświetlenie lub muzykę. Dzieci, które ze swej natury są odważne, mogą wykazać się umiejętnościami w głównych rolach, tworząc kreacje aktorskie pełne emocji i autentyzmu.
A jak to się ma do nauki?
Omawiane na języku polskim teksty, najczęściej są niezrozumiałe i nudne. Czytanie literatury z wyodrębnieniem dialogów i treści narratora zdecydowanie ułatwia odbiór tekstu. Inscenizacje często powstają w oparciu o literaturę z kanonu lektur szkolnych, dlatego odgrywanie ról bohaterów jest efektywniejsze w zapamiętaniu niż czytanie treści bez przeżywania dzieła. Tylko przedstawienia umożliwiają włączenie emocji w proces edukacyjny i pozwalają na głębokie zrozumienie tekstu i zachowanie go w pamięci. Nasz mózg wraca wspomnieniami do obrazów, w których sami braliśmy udział, a nie do tych, o których wyłącznie czytaliśmy. Dlatego inscenizacje zamieniają trudny i żmudny cykl dydaktyczny w twórcze działanie pełne zabawy.
Co wybrać?
Na rynku dostępnych jest wiele publikacji dostosowanych do wieku i rozwoju psychofizycznego dziecka. Zaczynając od najmłodszych, warto sięgnąć po scenariusze oparte na klasycznych baśniach i opowiadaniach, np. autorstwa Ewy Stadtmuller lub nowatorskich aranżacji znanych powszechnie baśni w opracowaniu Moniki Krupy Dzieciom nieco starszym lepiej zalecać inscenizacje z elementami dramy i bajkoterapii, np. Agnieszki Kuszy albo Karoliny Jabłońskiej-Błażejczyk, która proponuje inscenizacje w wierszowanej formie, bardzo lubianej przez najmłodszych adeptów aktorstwa. Młodzież, której teatr nie jest obcy, zainteresuje się przedstawieniami opartymi o literaturę i historię, autorstwa Ewy Bajon. Jeśli zaś poszukujemy tekstów celujących w rozwiązanie konkretnych problemów w grupie, czy problemów indywidualnych dziecka, warto sięgnąć po scenariusze poruszające trudne tematy i pomagające je przepracować metodą dramy, np. „W świecie baśni. Scenariusze przedstawień teatralnych dla młodzieży” lub publikację Covana Davida „Jak nauczyć rozwiązywania konfliktów”.